رأی شماره ۳۱۶۲ مورخ ۹۸/۱۱/۱۵ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
ابطال شیوه نامه مصاحبه استخدامی مستخدمان پیمانی آموزش و پرورش
شماره دادنامه : ۳۱۶۲ تاریخ دادنامه: ۱۵؍۱۱؍۱۳۹۸
شماره پرونده: ۹۷۰۱۵۶۳
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: خانم نجمه جغتایی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال شیوه نامه بررسی اسناد و مدارک و انجام مصاحبه استخدامی مستخدمان پیمانی آموزش و پرورش سال ۱۳۹۵
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال شیوه نامه بررسی اسناد و مدارک و انجام مصاحبه استخدامی مستخدمان پیمانی آموزش و پرورش سال ۱۳۹۵ را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
” ۱- بـه موجب مـواد ۹۵۹ و ۹۶۰ قانون مـدنی، همه افراد از حقوق مدنی متمع هستند و به شرط داشتن اهلیت می توانند حقوق خود را استیفا کنند. اما وزارت آموزش و پرورش داوطلبانی را که ضعف بینایی دارند از استخدام محروم کرده است. همچنین به موجب بند (ز) ماده ۴۲ قانون مدیریت خدمات کشوری، سلامت جسمانی برای اشـتغال نیاز است. صرف اسـتفاده از عینک نمی تواند خللی به سلامتی فرد وارد کند. نکته اینکه دانشجویان پذیرفته شده در دانشگاه فرهنگیان نیز با عینک، مراحل معاینه پزشکی را طی کردند. این شیوه نامه می بایست زودتر اطلاع رسانی می شد تا داوطلبان از آن مطلع می شدند.”
متن مقرره مورد اعتراض به شرح زیر است:
” «شیوه نامه بررسی اسناد و مدارک و انجام مصاحبه استخدامی مستخدمان پیمانی آموزش و پرورش سال ۱۳۹۵» بر اساس مجوز شماره ۶۸۴۳۸۰-۳۰؍۵؍۱۳۹۵ سازمان اداری و استخدامی کشور و به استناد ماده ۱ و ۳ آیین نامه اجرایی بند (ز) ماده ۴۲ قانون مدیریت خدمات کشوری به شماره ابلاغی ۸۸۳۸۴؍۴۴۱۷۸-۲۳؍۴؍۱۳۸۹ هیأت وزیران و بند ۱ و ۲ ماده ۱۲ قانون گزینش معلمان و کارکنان آموزش و پرورش و دستورالعمل نحوه برگزاری امتحان عمومی و تخصصی برای استخدام افراد در دستگاه های اجرایی، موضوع بخشنامه شماره ۹۷۵۷؍۹۳؍۲۰۰-۱۹؍۷؍۱۳۹۳ و در اجرای مصوبه مورخ ۱؍۹؍۱۳۹۵ کمیسیون منابع انسانی شورای عالی آموزش و پرورش مصاحبه استخدامی و آزمون عملی برای گزینش و جذب معلمان متعهد و کارآمد در تراز جمهـوری اسلامی، متناسب با مبانی و ارزشهای اسـلامی و نیاز دوره های مختلف تحصیلی، به شرح این شیوه نامه انجام می شود. این شیوه نامه در ۵۹ صفحه تنظیم یافته است و شامل بخش های مختلفی از جمله شرایط و ضوابط، تعاریف، ساختار برنامه ریزی و انجام مصاحبه و وظایف کارگروه ها، فرآیند انجام بررسی مدارک و مصاحبه، نمونه فرم ها و فهرست بیماری هایی که مشمول ممنوعیت استخدام در آموزش و پرورش می باشند. هرچند شاکی ابطال شیوه نامه فوق را تقاضا کرده است ولی با توجـه به مفاد دادخـواست، اعتراض نامبرده به قسمتی از مصوبـه مذکـور است که مربوط به قدرت بینایی متقاضیان می باشد که شامل موارد زیر است:
۱- در بخش اهم شرایط و ضوابط اختصاصی مصاحبه و سنجش سلامت جسمی و روانی داوطلبان استخدام پیمانی در آموزش و پرورش که مقرر داشته: داوطلبان استخدام پیمانی در آموزش و پرورش علاوه بر احراز شرایط عمومی مطابق بند (ب) و شرایط اختصاصی مندرج در بند (ج) آگهی استخدام وزارت آموزش و پرورش و کسب نمره علمی لازم در آزمون استخدامی، بایستی واجد شرایط اختصاصی حرفه معلمی مطابق ضوابط و مقررات مصوب کمیسیون منابع انسانی شورای عالی آموزش و پرورش مطابق موارد زیر باشند: ۱- برخورداری از سلامت روانی و جسمانی متناسب با انجام وظایف محوله برای حرفه معلمی، طبق ضوابط و مقررات آموزش و پرورش و با رعایت مفاد پیوست (۲) این شیوه نامه به شرح زیر: …
* قدرت بینایی: نداشتن کور رنگی و داشتن دید هر یک از چشم ها بدون عینک یا بدون لنز حداقل ۱۰؍۵ ( پنج دهم) و یا در مجموع دید هر دو چشم بدون عینک یا بدون لنز حداقل ۲۰؍۱۰ ( ده بیستم ) باشد. …..
۲- بخش راهنمای ویژه پزشک معتمد آموزش و پرورش–فهرست بیماری هایی که مشمول ممنوعیت استخدام در آموزش و پرورش می باشند …. “
در پاسخ به شکایت مذکور، مدیرکل آموزش و پرورش استان خراسان رضوی به موجب لایحه شماره ۵۹۸۲۳؍۱۶۰؍۶۰۱-۱۴؍۷؍۱۳۹۷ توضیح داده است که:
“به استناد قسمت شرایط عمومی استخدام، اطلاعیه سازمان مدیریت و برنامه ریزی ریاست جمهوری در خصوص استخدام پیمانی در مشـاغل وزارت آموزش و پرورش « داشتن سـلامت جسمانی، روانی و توانایی برای انجام کاری کـه اسـتخدام می شونـد، برابر با ضـوابط آموزش و پرورش که در مرحله مصاحبه مورد سنجش قرار می گیرند. » بر اساس قسمت اول بند ۲ لیست بیماریهایی که ممنوعیت استخدام در آموزش و پرورش را دارند و ذیل قسمت بیماریهای چشم « ۱- دید هر یک از چشم ها بدون عینک کمتر از ۱۰؍۵ باشد و یا در مجموع دید هر دو چشم بدون عینک کمتر از ۳۰؍۱۰ باشد … » به عنوان یکی از شرایطی قرار داده که داوطلبان باید حائز این شرط باشند. ۲- به موجب آراء وحدت رویه شماره ۴۷۴ و ۴۷۵–۱۷؍۵؍۱۳۹۶ دیوان عدالت اداری مفاد و شرایط مقرر در آگهی استخدام از حیث الزام به رعایت آن توسط داوطلبان استخدام و صلاحیت قانونی دستگاه های استخدام کننده نسبت به درج شرایط اختصاصی جهت داوطلبان استخدام مورد تأیید هیأت عمومی دیوان عدالت اداری قرار گرفته است.”
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۵؍۱۱؍۱۳۹۸ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی هیأت عمومی
به موجب ماده ۴۲ قانون مدیریت خدمات کشوری شرایط عمومی استخدام در دستگاه های اجرایی احصاء شده است و در بند «ز» از این ماده مقرر شده است داشتن سلامت جسمانی و روانی و توانایی برای انجام کاری که استخدام می شوند از جمله شرایط عمومی استخدام است که بر اساس آیین نامه ای که به تصویب هیأت وزیران می رسد تعیین می شود. بنا بر مراتب چون شیوه نامه بررسی اسناد و مدارک و انجام مصاحبه استخدامی مستخدمان پیمانی آموزش و پرورش در سال ۱۳۹۵ توسط وزارت آموزش و پرورش تصویب شده و در این شیوه نامه شرایط و ضوابط سنجش سلامت جسمی و روانی داوطلبان استخدام پیمانی در آموزش و پرورش تعیین شده و از جمله محدوده قدرت بینایی را تعیین کرده است به جهت اینکه خارج از حدود اختیارات وزارت آموزش و پرورش تصویب شده و تعیین ضوابط داشتن سلامت جسمانی و روانی و توانایی بـرای انجام کار بـه تصویب آیین نامه هیأت وزیـران موکـول شده است خـارج از حـدود اختیارات و مستند بـه بند ۱ ماده ۱۲ و مـاده ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سـال ۱۳۹۲ ابطال می شود.
محمدکاظم بهرامی- رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
https://www.ekhtebar.com/%d8%af%d8%a7%d8%af%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d8%b4%d9%85%d8%a7%d8%b1%d9%87-%db%b3%db%b1%db%b6%db%b2-%d9%87%db%8c%d8%a3%d8%aa-%d8%b9%d9%85%d9%88%d9%85%db%8c-%d8%af%db%8c%d9%88%d8%a7%d9%86-%d8%b9%d8%af/
